Leermomenten

Dit onderdeel is uitgewerkt in de vorm van een logboek. Het beschrijft concrete momenten waarop ik ervaringen opdeed die mij vormden als docent of die leervragen bij mij opriepen. In sommige gevallen wordt er verwezen naar specifieke documenten welke ik schreef binnen deze concrete leermomenten. Deze documenten zijn te vinden onder het kopje bewijsmateriaal. Helaas is er binnen de functie van JouwWeb geen mogelijk een hyperlink te maken die direct naar de documenten gaat.

  • 20-09-2018
    Eerste les gegeven aan 16 eerstejaars studenten verpleegkunde. Voor mij als docent was dit de eerste keer dat ik les gaf aan een groep studenten, voor de studenten was dit de eerste echte les op de verpleegkunde opleiding. Collega docent Karin de Groot observeerde en vulde aan waar nodig. Ik kreeg feedback over de volgende punten
    - Je hebt een open houding en een vrolijke uitstraling.
    - Het spreektempo is vrij snel, probeer meer pauzes in te bouwen waardoor je rust uitstraalt.

    Hieruit neem ik mee in mijn volgende les dat ik specifiek moet letten op mijn uitstraling en het inbouwen van rustmomenten in mijn spreken. 

  • 04-10-2018
    Eerste les klinisch redeneren gegeven aan 32 eerstejaars studenten verpleegkunde. Een grotere groep dan ik tot nu toe les gegeven had.
    Ik kreeg feedback over de volgende punten
    • Je hebt een zacht stemgeluid, het begin was te zacht voor een groep van 32 studenten, dit verbeterde aan het einde van de les.
    • Je benadert de studenten op een positieve manier.
    • De les was onrustig. Benoem de onrust en welk effect de onrust op jou heeft.
    • Houd de touwen in handen, corrigeer studenten consistent.

      Hieruit neem ik mee in mijn volgende lessen dat ik actief moet ingrijpen op onrust in de groep. Door specifiek te benoemen welke gevolgen gedrag van de groep op mijn handelen heeft, zullen studenten meer begrip opbrengen. 

 

  • 06-11-2018
    Een groep studenten tijdens de les klinisch redeneren weigerde opdrachten uit te voeren en was inactief tijdens groepsgesprekken. Ik heb hier moeite mee en weet niet goed hoe ik hiermee om moet gaan. Op mijn aansporingen om mee te doen wordt nauwelijks gereageerd. Dit frustreerde me en leidde tot een persoonlijke leervraag. 
    Leervraag:
    Hoe activeer ik een groep studenten?

 

  • 16-11-201
    In een week tijd aan elke klas aan wie ik VTV gaf feedback gevraagd door een tip en een top te laten opschrijven over de lessenreeks die ik hen tot dat moment gegeven had. Hieruit kwamen de volgende punten naar voren:
    Tops:
    • Goed gebruik van PowerPoint.
    • Duidelijke uitleg
    • Ruimte voor vragen
    • Fijne werksfeer
    • Leuke, leerzame les, we oefenen goed in de praktijk
    • De studenten aan het werk gezet, actieve les
    • De interactie
    • De lessen zijn altijd goed voorbereid
    • Goede balans tussen klassikaal en in groepjes werken
    • Tips:
    • Manieren bedenken om de les leuk te houden, bijvoorbeeld door spelletjes te bedenken. Elkaar te overhoren
    • Vaker voorbeelden geven van situaties die u in het echt hebt meegemaakt
    • Meer dingen herhalen van de vorige les
    • Meer klassikaal laten zien ipv. In groepjes
    • Meer orde houden
    • Concrete voorbeelden
    • Meer duidelijkheid qua huiswerk en wat we moeten leren
    • Consequent zijn

Deze tips en tops hebben geleid tot de volgende leervragen:
1. Hoe zorg ik voor voldoende afwisseling in activiteiten tijdens mijn lessen
2. Hoe houd ik orde in de klas?
3. Hoe integreer ik mijn werkervaring als docent in lessen?
4. Hoe herhaal ik stof uit vorige lessen op een interessante manier?

  • 16-11-2018
    Feedback gevraagd aan klas 1R2 waar ik het vak klinisch redeneren geef door een tip en een top op te schrijven:
    Tops:
    • Herhaalt de stof.
    • Legt op een ‘speelse’ manier de stof uit waardoor we het makkelijker begrijpen.
    • Heeft een duidelijke stem en spreeksnelheid.
    • Er is ruimte om vragen te stellen.
    • Goede, duidelijke uitleg.
    • Staat zelfverzekerd voor de klas
    • Leuke afwisseling tussen theorie en werken.
    • Legt linken tussen feiten en theorie.

Tips:

    • Komt soms onzeker over.
    • Snel spreektempo
    • Korte tijd voor opdrachten uitwerken

 

  • 20-11-2018
    - Feedbackformulier lesobservatie Anna Hoogenkamp (bekijk via Bewijsmateriaal)
    Lesobservatie verpleegtechnische vaardigheden – zwachteltechnieken door collega docent Anna Hoogenkamp.
    Positieve punten die ik meekreeg was dat ik de studenten activeer door vragen te stellen en een open houding heb. Aandachtspunten waren dat ik als docent gehaast over kan komen door een hoog tempo van spreken en het snel invullen van stiltes. Een punt waar ik meerdere malen tegenaan ben gelopen en feedback op heb gekregen. Dit wordt veroorzaakt doordat ik als docent druk ervaar om de lesdoelen te behalen en alle activiteiten die in de handleiding staan door te lopen. Ik merk dat ik soms moeite heb met het onderscheiden van hoofd- en bijzaken binnen de lesdoelen. Door vooraf kritischer te kijken naar hoofd- en bijzaken kan ik deze druk bij mijzelf wegnemen. Daarnaast kan ik meer rust uitstralen door een vast punt te nemen waar ik sta tijdens een uitleg en langere (denk)pauzes te laten vallen nadat ik de groep een vraag heb gesteld.

 

  • 26-11-2018
    Reflectieverslag miniles, video miniles (bekijk via Bewijsmateriaal)
    Voor het vak Didactisch Handelen II gaf ik een miniles aan mijn medestudenten en docent. Na afloop van deze les kreeg ik feedback onder andere op mijn verbale gedrag en non-verbale gedrag en welk effect dit heeft op studenten. Hierover schreef ik een reflectieverslag adv. De reflectiecyclus van Korthagen. Door de reflectiecyclus te doorlopen kon ik de situatie van de miniles linken aan onderwijs dat ik op de HvA verzorg en ongewenst gedrag van studenten tijdens lessen beter verklaren.
    Hardiman (2009) beschrijft in haar boek over braintargeted teaching dat een stressvolle omgeving vermeden moet worden om een goede leeromgeving te creëren. Om een positief effect te vergroten op studieresultaten van studenten is het van belang de ervaring van gejaagdheid tijdens een onderwijsbijeenkomst te verlagen.
    Uit de feedback en literatuur heb ik een nieuw leerdoel kunnen formuleren waar ik mijzelf in kan ontwikkelen.
    Leervraag:
    Hoe zorg ik voor een rustige uitstraling tijdens lesgeven?
    Leerdoel:
    Voor 1 februari 2019 vraag ik gericht feedback aan één klas studenten (16) met behulp van een kort scoreformulier gericht op mijn non-verbale houding (Docent heeft een adequaat tempo van spreken, docent heeft een rustige uitstraling) en de open vragen: Wat dacht je, wat voelde je, wat wilde je en wat deed je tijdens de les. Wanneer ik feedback krijg van meer dan 10 (van de 16) studenten dat zij het tempo van spreken adequaat vonden en de uitstraling rustig kan ik het doel als behaald bestempelen.

 

  • 30-11-2018
    Ik verzorgde samen met een collega-docent een LOS-bijeenkomst (terugkomonderwijs ter ondersteuning tijdens stage). Ik schreef hierover een kort reflectieverslagje waaruit ik een leerdoel formuleerde.
    Ik begon kort met het introduceren van de presentaties en vervolgopdracht. Na afloop van de eerste presentatie gaf ik een opdracht aan de studenten, het beantwoorden van de verdiepingsvragen die de studenten in de presentatie verwerkt hadden. Op het zelf moment dacht ik dat dit duidelijk genoeg was, maar de studenten bleven nog afwachtend zitten. Ik vatte dat in eerste instantie op als een negatief signaal (bijv. ze hebben er geen zin in?). Op dat moment sprong mijn mede-docent in en gaf de studenten sturing door fysiek te laten zien wie precies in welk groepje moest werken. Vervolgens gingen de studenten direct aan het werk. Hierdoor werd mij duidelijk dat het geen onwil was vanuit de studenten, maar resultaat van een te vaag geformuleerde opdracht
    Leervraag
    Hoe instrueer ik studenten op een effectieve manier?
    Leerdoel
    Ik heb op 1 februari in drie verschillende lessen een opdracht gegeven aan een groep studenten, beschreven via de methode van BART (Bedoeling, Activiteit, Resultaat, Tijd) en daarbij een voorbeeld gegeven van het eerste deel van de opdracht zodat er geen vragen komen van de studenten over de opdracht. Het leerdoel is behaald wanneer er één of minder vragen vanuit de groep over het uitvoeren van de opdracht. Hierover schrijf ik kort en puntsgewijs een reflectieverslag.

 

  • 07-12-2018
    Verschillende individuele gesprekken met studenten uit mijn StudentBegeleiding (SB) klas. Hierin werd de voortgang van de student en knelpunten die student ervaart besproken. Ook vroeg ik (mondeling) hoe de studenten mijn begeleiding als studentbegeleider ervoeren. Studenten gaven hierop terug dat zij het prettig vinden dat er een docent is die hen persoonlijk kent en zo nu en dan vraagt hoe het met ze gaat. Zij gaven aan dat ik gemakkelijk benaderbaar ben waardoor zij zich veilig voelen om vragen te stellen. Dit geeft een stimulans om in persoonlijk contact met studenten te blijven investeren. 

 

  • 11-12-2018
    Les Klinisch redeneren, onrustige sfeer. Door bij de studenten na te vragen waar de onrust vandaan lukte het me om begrip op te brengen voor de onrust en hier op in te spelen (de studenten kregen vlak voor de les te horen welke stageplaats aan hen was toegewezen). Ik liet de studenten hun onrust en zorgen uiten en besteedde hier aandacht aan. Op deze manier versterkte de band tussen docent en student. Een veilige en vertrouwde interactie met de docent leidt tot een positief pedagogisch leerklimaat (Verbeeck, 2010). Doordat ik begrip opbracht voor de studenten, leken de studenten ook meer mee te willen werken met de les. Hierdoor verbeterde de sfeer en verliep het einde van de les rustiger dan het begin. Nadat ik met de studenten in gesprek was gegaan over de onrust, vroeg ik hen waar zij nu behoefte aan hadden in de les, ik vertelde dat ik een programma had gemaakt voor de les, maar dat ik begreep dat zij nu mogelijk behoefte hadden aan een andere manier van werken. Hiermee gaf ik de studenten autonomie en het gevoel om zelf richting te  kunnen geven en verantwoordelijk te kunnen zijn voor het eigen leerproces. Het versterken van de relatie tussen docent en student en het aansluiten op de autonomie van de student sluit aan bij de zelfdeterminantie theorie (Deci & Ryan, 2000) waardoor ik evidence based gehandeld heb. 

    Deci, E.L., & Ryan, R.M. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, Vol 55(1),  68-72

  • 17-12-2018
    Stagebezoeken gedaan in de Nieuwe Valerius kliniek. Drie stagegesprekken gevoerd waarbij in als gespreksleider optrad. De gesprekken verliepen volgens plan en ik kon als docent aanvullingen geven aan de studenten waardoor zij tijdens de tweede helft van hun stage het beoogde eindniveau kunnen behalen. Aandachtspunt voor volgende keer is de tijdsbewaking van het gesprek. Verschillende gesprekken kostten meer tijd dan vooraf beoogd werd.
    In het vervolg zal ik voorafgaand aan het gesprek beoordelen welke onderdelen in het gesprek essentieel zijn en welke ook schriftelijk vervolgd kunnen worden.

  • 20&21-12-2018
    VTV lessen aan twee klassen, voor beide klassen wist ik vooraf dat dit de laatste les was voor de kerstvakantie. Hier hield ik rekening mee tijdens de planning van mijn les door een introductie activiteit aan mijn lesplan toe te voegen (een check-in) de studenten waren met hun volle aandacht bij de check-in en ik kon een bruggetje maken naar het onderwerp. Ook tijdens de les zelf (EHBO) kon ik meerdere malen terug refereren naar de check-in. Ik merkte dat de studenten geconcentreerd bezig waren met de les en in één klas hebben de studenten zelfs langer door gewerkt zonder dat zij het de tijd in de gaten hadden. Of dit daadwerkelijk te wijten is aan de check-in is natuurlijk niet te zeggen. Ik wil check-ins met grotere regelmaat toepassen in mijn lessen.
    Leerdoel:
    Ik introduceer minimaal in twee lessen voor 1 juni 2019 een onderwerp bij een groep door middel van een check-in. Achteraf schrijf ik in een kort reflectieverslag hoe de check-in verliep en welke sfeer er hing tijdens de les.

  • 15-04-2019
    In bijeenkomst 8(1) van de leervraag PR: hoe professionaliseer ik mijzelf? Op 15 april 2019 liet ik een videofragment van een les verpleegtechnische vaardigheden beoordelen door een medestudent van de opleiding docent HGZO.

    Het inbrengen van het videofragment heeft me bewust gemaakt van mijn houding en uitstraling als docent en hoe ik hiermee over kan brengen wat ik studenten wil meegeven. Daarnaast ben ik me bewuster geworden van de eentonigheid van werkvormen die ik gebruik. Een uitgebreid verslag van de leeropbrengst van de inbreng van dit videofragment is te lezen in bewijsmateriaal

  • 06-06-2019

    Lesbezoek Geert Buitenweg. 
    Op 6 juni bezocht mijn coach van de opleiding master HGZO een les verpleegtechnische vaardigheden. Ter voorbereiding op dit lesbezoek schreef ik het 'lesverantwoordingsformulier verpleegtechnische vaardigheden' (te vinden in bewijsmateriaal) waarbij ik mij voorbereidde om evidence based onderwijs te verzorgen. Het geven van feedback tijdens de les was gebaseerd op de Meta-analyses van Hattie (2008), het gebruiken van de voorkennis was gebaseerd op Hardiman (2012) en het gebruik van een criterion-referenced assessment was gebaseerd op Valcke (2010). 
    Na afloop van het lesbezoek schreef ik een reflectieverslag (te vinden in Bewijsmateriaal) over het specifiek beantwoorden van individuele vragen van studenten volgens de methode van Korthagen. Daarnaast gebruikte ik de logische niveaus van Bilts & Dateson (Coppoolse & Vroegindewij, 2010) om tot reflectie over mijn hoogste niveau (missie) te komen. Hieruit kwam naar voren dat ik het binnen mijn beroep belangrijk vind betekenisvol te zijn waaruit mijn neiging tot het beantwoorden van individuele vragen voort komt.  

    Coppoolse, R., Vroegindeweij, D., (2010) 75 modellen van het onderwijs. Eerste druk. Houten: Noordhoff
    Hardimann, M., (2012) Brain targeted teaching model for 21st century schools. Eerste druk. California: Sage
    Valcke, M. (2010) Onderwijskunde als ontwerpwetenschap. Van leren naar instructie. Den Haag: Arco

 

 

  • 18 & 20 juni 2019
    Na het lezen van literatuur over spiegelneuronen (Bijkerk 2012, p. 41) over het toepassen van visualisatie tijdens vaardigheidsonderwijs plan ik een les waarin ik visualisatie van een vaardigheid zal toepassen. Tijdens het tweede semester van vaardigheidstraining komt het klaarmaken van een infuussysteem aan bod waarbij ik visualisatie van de vaardigheid wil toepassen. De toepassing hiervan heb ik uitgevoerd op 18 en op 20 juni 2019. Ik heb studenten eerst foto's van stappen van de handeling op de juiste volgorde laten leggen. Vervolgens legden de studenten de stappen met daadwerkelijk materiaal aflegden waarna ze de stappen in de lucht opnieuw nabootsten. Het resultaat hiervan was dat studenten aangaven dat zij de leerdoelen aan het einde van de les behaald hadden. Bij herhaling van de nabootsing in de opvolgende les benoemden studenten dat zij de handeling goed opgeslagen hadden en de handeling in het geheugen was blijven hangen. 
    In de toekomst zal ik het gebruik van visualisatie regelmatiger toepassen. 

Bijkerk, L. & Heide, W. van den (2012) Activerend opleiden. Didactiek voor resultaatgericht beroepsonderwijs. Houten, Bohn Stafleu van Loghum

 

  • 02-09-2019
    Tijdens een presentatie  over een kleinschalig literatuuronderzoek deelde ik mijn bevindingen over verpleegkundige interventies bij ambulante chirurgische ingrepen aan mijn studiegenoten van de opleiding Master HGZO. De leeropbrengsten van deze presentatie beschreef ik in het verslag 'leeropbrengst kennisdeling', te vinden in bewijsmateriaal

  • 03-09-2019 
    Het opbouwen van een persoonlijke relatie met studenten vind ik erg belangrijk. Ik probeer mij als docent benaderbaar op te stellen en begrip te tonen voor de situatie van studenten. Ik deel tot op bepaalde hoogte persoonlijke informatie over mijzelf met studenten om een gelijkwaardiger relatie met studenten op te kunnen bouwen.
    Op 3 september ontmoette ik twee nieuwe groepen eerste jaars studenten van wie ik de vaste studentbegeleider zou worden. Ik besloot direct een te werken aan een persoonlijke relatie met studenten door persoonlijke informatie met hen te delen. Ik liet foto's zien van wat ik in de vakantie had gedaan en van mijn huis. Ook vroeg ik de studenten persoonlijke informatie met elkaar te delen. De band binnen de groep en met mij als docent is sterk en studenten komen vaak met persoonlijke problemen naar mij toe.
    Volgens de zelfdeterminantie theorie (Deci & Ryan, 2000)zullen studenten, wanneer zij een positieve relatie voelen met de docent, zij eerder geneigd zijn vragen te stellen of onzekerheden delen. 

    Deci, E.L., & Ryan, R.M. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, Vol 55(1),  68-72
  • 18-10-2019
    Samen met een groep studenten die het vak klinisch redeneren volgt heb ik besproken welke invulling zij willen zien aan de laatste les klinisch redeneren. De studenten gingen met elkaar in gesprek en kwamen samen tot de conclusie dat zij het volledige proces van klinisch redeneren wilden doorlopen in de laatste les. Ik vroeg hen welke voorbereiding zij vonden dat ze moesten doen, waarop zij met het voorbereiden van een casus kwamen. De volgende les (vrijdag 1 november) hadden de studenten allen de voorbereiding gedaan en kwamen zelf met een voorstel om de les in te vullen. 
    Door op deze manier te werk te gaan heb ik opnieuw aangesloten bij de zelfdeterminantie theorie (Deci & Ryan, 2000). Ik heb de studenten autonomie gegeven. 

    Deci, E.L., & Ryan, R.M. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, Vol 55(1),  68-72